Strona główna

wróć>>

Friuli

Język friulski
Język friulski a. friulański a. furlański - jeden z języków retoromańskich, największy pod względem liczby mówiących. Posługuje się nim ponad pół miliona osób, przede wszystkim Friulowie, ale również niektórzy Włosi i Słoweńcy mieszkający w regionie autonomicznym Friuli-Wenecja Julijska (północno-wschodnie Włochy). Dawniej obszar języka furlańskiego obejmował Triest i część Istrii, lecz później język furlański został wyparty z wybrzeża Morza Adriatyckiego przez język włoski oraz język słoweński i obecnie jego zasięg ogranicza się do północnej części regionu. W 1999 roku został oficjalnie uznany przez państwo włoskie. Niekiedy język furlański, język ladyński i język romansz są uważane za trzy regionalne odmiany języka retoromańskiego. Badania R. A. Halla Jr. przemawiają jednak za uznaniem ich za trzy odrębne języki. W furlańskim występuje pewna liczba wyrazów słowiańskiego pochodzenia, zaczerpniętych z sąsiednich dialektów słoweńskich, np. cos (czyt. kos, "kosz, koszyk"), colaç (czyt. kolacz, "kołacz, obwarzanek"). Furlański jako język literacki dopiero się kształtuje. Obecnie używane są dwie skodyfikowane pisownie. Pierwsza z nich, opracowana przez miłośników języka furlańskiego Gianniego Nazziego i Giorgia Faggina, charakteryzuje się użyciem zaczerpniętego z języków słowiańskich znaku diakrytycznego "haczka" (np. w literze č). Druga, stworzona w 1986 roku na zamówienie władz prowincji Udine przez katalońskiego profesora Xaviera Lamuelę, w większym stopniu uwzględnia zróżnicowanie dialektalne języka furlańskiego i została w 1996 roku przyjęta jako oficjalna przez władze regionu autonomicznego Friuli-Wenecja Julijska. Literatura w języku furlańskim jest stosunkowo skąpa. Najbardziej znanym jej przedstawicielem jest Pier Paolo Pasolini, którego matka była Friulką.
źródło: Wikipedia

Linki do stron szwajcarskich

Radio e Televisiun Rumantscha

Lia Rumantscha

Strona miasta Chur

Linki do stron włoskich

Ladynia

Wiadomości ladyńskie

Friul.it

Polskie strony

Forum rzadkich języków

Koło naukowe romanistów UJ